De illusie van ondoordringbare beveiliging
Tweefactorauthenticatie (2FA) wordt alom geprezen als de gouden standaard voor het beschermen van online accounts. Het is de eerste, en vaak meest effectieve, verdedigingslinie tegen ongeautoriseerde toegang. Door een extra bewijsstuk bovenop het wachtwoord te vereisen, wordt de kans op een succesvolle inbraak aanzienlijk verkleind. Gebruikers voelen zich veilig wanneer zij deze methode inschakelen, of het nu gaat om hun bankrekening, e-mail of social media profielen. Echter, deze beveiligingslaag is niet zo ondoordringbaar als velen denken. Er zijn scenario’s en technologische ontwikkelingen waarbij 2FA, vooral in zijn oudere vormen, tekortschiet.
Kwetsbaarheden in traditionele 2FA
De zwakste schakel in het 2FA-landschap is ongetwijfeld de implementatie via sms. Hoewel gemakkelijk in gebruik, maakt het de gebruiker kwetsbaar voor gesofisticeerde aanvallen zoals ‘SIM-swapping’. Bij een SIM-swap weet een aanvaller een telefoonprovider ervan te overtuigen het telefoonnummer van het slachtoffer over te zetten naar hun eigen SIM-kaart. Zodra dit is gelukt, ontvangen de cybercriminelen alle sms-berichten, inclusief de eenmalige inlogcodes. Dit ondermijnt de hele basis van 2FA, aangezien het element ‘iets dat je hebt’ (je telefoon) is overgenomen. Hoewel op apps gebaseerde 2FA, zoals TOTP (Time-based One-Time Passwords), veiliger is, zijn ook deze methoden niet immuun voor alle gevaren van het financiële internet.
Geavanceerde aanvalsmethoden en sessiekaping
De opkomst van geavanceerde phishing-kits heeft de effectiviteit van de meeste 2FA-oplossingen ernstig in gevaar gebracht. Deze kits zijn slim ontworpen om in real-time een 'man-in-the-middle' (MITM) aanval uit te voeren. Dit betekent dat wanneer een gebruiker zijn gebruikersnaam, wachtwoord én de 2FA-code invoert op een nepwebsite, de phishing-kit deze gegevens direct onderschept en ze binnen milliseconden doorstuurt naar de legitieme website. De aanvaller logt zo in terwijl de eenmalige code nog geldig is. Na succesvolle authenticatie wordt het sessietoken gekaapt. Met dit token kan de aanvaller de sessie overnemen zonder verdere authenticatie, zelfs nadat de 2FA-code is verlopen. Dit illustreert duidelijk dat de beveiliging niet langer alleen kan rusten op de complexiteit van de inlogprocedure, maar op de integriteit van de verbindingsmethode.
Deze ontwikkeling dwingt zowel bedrijven als particulieren tot een herbezinning op hun digitale beveiligingsstrategie. Vooral in de snel evoluerende wereld van digitale financiën, waar grote bedragen op het spel staan, is het cruciaal om niet te vertrouwen op de minimale vereisten. De constante innovatie van digitale ontwikkelingen vereist dat de beveiligingsprotocollen gelijke tred houden met de technieken van cybercriminelen. Dit is waar de nieuwste generatie authenticatiemethoden een doorbraak bieden.
Wat zijn betere alternatieven?
Om echt weerstand te bieden tegen phishing en MITM-aanvallen, moeten gebruikers overstappen op oplossingen die specifiek ontworpen zijn om sessiekaping te voorkomen. De meest robuuste optie is het gebruik van fysieke hardware tokens, zoals sleutels gebaseerd op de FIDO2- of U2F-standaard. Deze apparaten gebruiken cryptografie die gebonden is aan de specifieke website waarvoor ze zijn ingesteld. Hierdoor kan de token geen legitieme sleutel genereren als de URL niet overeenkomt met de verwachte website. Zelfs als een aanvaller de gebruiker kan verleiden tot inloggen op een phishing-site, zal de hardware token de authenticatie weigeren, waardoor de aanval faalt.
De industrie beweegt momenteel snel in de richting van ‘passkeys’, die in feite een gemakkelijke, ingebouwde en phishing-resistente implementatie van deze cryptografische principes vertegenwoordigen. Door proactief de best mogelijke authenticatiemethoden te kiezen, overstijgen we de beperkingen van traditionele 2FA en bouwen we een fundamenteel sterkere basis voor onze financiële internetactiviteiten en digitale identiteit.
